Op 9 en 10 januari bezochten Frans en ik het Baan Chang Elephant Park. Een soort boerderij waar 19 Thaise olifanten worden gehouden. De olifant is min of meer het symbool van Thailand. Nog niet zo lang geleden waren olifanten gewaardeerde werkkrachten (bijvoorbeeld in de teakhoutindustrie) vanwege hun kracht en intelligentie. Ze werden vaak opgevoed door koppels van een vader en een zoon; een olifant kan namelijk zo’n 80 jaar worden. Toen door economische omstandigheden veel mensen van het platteland naar de stad trokken en door de toenemende mechanisatie de olifant overbodig werd, kwamen veel van deze dieren op plekken terecht waar ze niet horen. Door ze kunstjes te laten doen op straat, zoals op hun achterpoten staan, schilderijtjes maken of toeristen laten betalen om de olifant te voeren, probeerden de eigenaren hun olifant en zichzelf in leven te houden. Ik heb het twee jaar geleden gezien in Bangkok, je gelooft je ogen niet. Door afschuwelijk drukke straten en smalle stegen waar je elkaar net kunt passeren loopt een man met een olifant. Niet leuk om te zien. In Thailand groeit het bewustzijn met betrekking tot de onwaardigheid van dergelijke praktijken. Er is nu wetgeving; een olifant laten bedelen mag niet meer. Maar de boete is laag. Wel komt het steeds minder voor. Er was al een wet die verbood om een olifant z’n hele leven te laten werken, met 61 moeten ze met pensioen.
Het Baan Chang Elephant Park is een van de ondernemingen die proberen de levensomstandigheden van de beesten te verbeteren. Een soort ‘Stichting Aap’, maar dan voor olifanten. Ze worden opgekocht van de eigenaren in de stad en ondergebracht in parken (in het geval van het Baan Chang Elephant Park midden in de jungle). Het is voor olifanten passender dat ze bij elkaar leven, de kudde is hun natuurlijke habitat. Ze krijgen weliswaar betere verzorging, maar ideaal is het niet. Ze staan nog steeds een substantieel deel van de dag aan de ketting . Hun leefomstandigheden zijn wel stukken beter. Er zijn parken die zich meer richten op het fokken van de Thaise olifant, inmiddels een bedreigde diersoort.
Als je als toerist een dergelijk park bezoekt (je kon een, twee of drie dagen ) leer je veel over verzorging van olifanten, mag je er op rijden ( ook dikke stevige mensen zijn geen probleem, een volwassen olifant weegt drie ton en kan dus wel wat hebben), helpen met ze te baden en eten te geven. Volgens de folder mag je ook helpen om hun niet geringe hoeveelheden poep op te ruimen. Dat laatste programma onderdeel is aan onze neus voorbij gegaan.
Er werken in het park veel kleine, bijzondere lenige Thaise jongens ( mahouts: olifantentrainers ) die elkaar als familie lijken te beschouwen en onder elkaar, viel me op, erg veel lol hadden. Ze zorgen voor de olifanten en begeleiden de toeristen in het leren op ze te rijden en ze te verzorgen. Ze zijn totaal ingespeeld op hun beesten , rijden op hun kop ‘met losse handen’, liggen op ze en lopen bijna tegen ze omhoog. Het zou me niet verbazen als ze ook wel eens een tukje doen op hun olifant.
Bij aankomst kregen we meteen een soort werkpak aan. Je kleren blijven allesbehalve schoon. We leerden hoe ze te voeren, hoe het eten ( bananen , suikerriet) aan te bieden. Aan de slurf of in de bek. Ik zag van een olifant de kiezen met een breedte van plm. 3 cm. Voeren is een eindeloos karwei, ze eten 250 -300 kg voer per dag, ook veel maïsplanten die van boeren in de buurt gekocht worden.
Daarna leerden we op- en afstappen, hoe op een olifant te zitten en hoe ze te besturen. De commando’s waar een olifant in Thailand naar luistert: No long: ga zitten, How: stop, Kwe kwe kwe: verander van richting (waarbij je dan met je been aangeeft naar welke kant) en Paai: loop rechtdoor.
Frans en ik zaten, na de eerst instructie op Paan Wa, een vrouwtje van 45. We liepen een eind de jungle in. Als je vooraan zit, zit je met de benen om de olifantennek. Degene die op de rug zit moet uitkijken, ze hebben de neiging om te gaan schurken tegen de bomen en dat kan je, als je je benen niet tijdig omhoog doet, op schaafwonden en ontvellingen komen te staan. Als je voorop zit, wordt je beschermd door hun oren (zalmroze grote flappen met zwarte stippen die door hun afwerking aan gordijntjes doen denken). Voorop hou je de handen op hun kop, een harig heugafelt tapijtje. Het leukste gedeelte vond ik het helpen met baden. In een vijver drinken ze eerst, gebruiken hun slurf als douche en gaan dan op commando liggen. Lief hoe zulke kolossen zich helemaal overgeven aan de emmers water en de harde borstels van de mahouts. “Vooral niet te zacht” zei de instructeur, “anders voelen ze het niet”. En ze vinden het heerlijk. Ik genoot ook. Ik was nog nooit zo dicht bij een olifant geweest. Je kunt hun kop afboenen en kijkt ze dan direct in die ogen achter 10 cm lange borstelige wimpers.
Na dit programma konden we uitrusten in ons verblijf, een hoger gelegen lodge met een prachtig uitzicht en een mooi balkon. Het eten was hartstikke lekker. Doodmoe zijn we vroeg gaan slapen. De volgende dag na het ontbijt kregen we een uitleg die vooral over poep ging ( plm. 30-40 kg. per dag), wat te doen als een olifant geconstipeerd raakt (ananas voeren) en wat bij andere ongemakken. Het meeste doen de verzorgers zelf , de veearts komt maar eens per jaar. Daarna ben ik weer gaan helpen met baden, ditmaal No Me, een 19 jarige dame die niet benaderd mocht worden zonder een mahout in de buurt. Hierna gingen we met drie mahouts en drie gasten, Frans, een Zwitserse jongen en ik, met twee olifanten de jungle in. Frans had van de tocht van de vorige dag ´an extra pair of buttocks´ overgehouden en hield het daarom wel voor gezien. Hij wandelde mee, wat het voordeel had dat hij de beesten beter kon observeren. Hoe ze zonder te kijken toch keurig allerlei obstakels weten te vermijden.
Dieper in de jungle werden de olifanten vrijgelaten. Het eerste wat ze deden was uitgebreid schurken aan de bomen. Het hele lichaam van slurf tot staart werd afgewerkt en een van de twee liet zelfs haar baarmoeder zakken om die eens even lekker langs een afgekapte boomstam te halen. Leuk om te zien hoe ze met groot gemak boomstammetjes naar beneden halen. Maar ook voorstelbaar wat een ramp het is als een kudde olifanten door een dorp trekt.
Na deze tocht werd er nogmaals gebaad en was het programma afgelopen. Erg leuk om meegemaakt te hebben.
